TÜRKİYE CERN’E ORTAK ÜYE OLDU
Türkiye 13 Mayıs 2014 tarihinde Cenevre’de düzenlenen törende Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi’ne (CERN) ortak üyelik anlaşmasını imzaladı. Anlaşmanın imza törenine CERN Genel Müdürü Rolf Heuer, Türkiye’nin Birleşmiş Milletler Cenevre Ofisi Nezdinde Daimi Temsilcisi Ferden Çarıkçı ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız katıldı.
İmza töreninde konuşan CERN Genel Müdürü Heuer, Türk bilim camiasının, CERN programlarına katılımda 40 yılı aşan bir zamana yayılan uzun ve gurur verici bir tarihe sahip olduğuna dikkat çekerek, bu ilişkiyi, bugünkü imzayla pekiştirmenin kendisi için büyük bir memnuniyet ve onur kaynağı olduğunu ifade etti. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Yıldız ise CERN'in, temel bilim araştırmalarının yanı sıra yarının teknolojilerini geliştirmekte de çok önemli rol oynadığını belirterek, evrenin nasıl oluştuğuna dair fizik teorilerinin ispatlanabilmesi için çok önemli olan bu parçacığın keşfinin bilim dünyası için bir dönüm noktası olduğunun altını çizdi. Yıldız sözlerine CERN’de yürütülen çalışmaların yeni temiz enerji kaynaklarının araştırılması, yeni reaktör sistemlerinin geliştirilmesi, bilgisayar teknolojisi, tıpta teşhis ve tedavi gibi çok çeşitli alanlarda önemli katkılar sağladığının altını çizerek devam etti.
CERN'den yapılan açıklamada “Türkiye’nin Ortak Üyeliği CERN ile Türk bilim camiası arasındaki uzun vadeli ortaklığı güçlendirecektir. Türkiye, Ortak Üyelik ile CERN Konseyi toplantılarına katılabilecektir. Aynı zamanda Türk bilim insanları CERN personeli arasında yerini alacak ve CERN’in eğitim ve kariyer geliştirme programlarına katılacaktır. Üyelik, son olarak da Türk sanayisinin CERN sözleşmelerine katılımının önünü açacak ve böylece ileri teknoloji alanlarında sınaî işbirliği fırsatları açılmış olacaktır” sözlerine yer verildi.
Bilindiği üzere Türkiye, 1961’den bu yana CERN’de gözlemci statüsünde. 2008 yılında CERN ve Türkiye Atom Enerji Kurumu (TAEK) arasında İşbirliği Anlaşması imzalanmıştı. 13 Mayıs 2014 tarihinde imzalanan ortak üyelik anlaşmasının TBMM’de kabul edilmesinin ardından iki yıllık süre sonunda Türkiye’nin CERN’e tam üye olma prosedürü tamamlanmış olacak. Ortak üyelik statüsü ile birlikte Türkiye yapacağı maddi katkı sayesinde CERN’in kurum ihalelerinden pay alabilecek ve Türk bilim insanları burada kadrolu olarak araştırmalara katılabilecek. Türkiye CERN'e ortak üyelik için yıllık 3.5 milyon İsviçre Frangı ( 2.8 milyon avro) ödeyecek.
1954’te temelleri atılan CERN fiziğin temel yapı taşlarından olan parçacık konusunda dünyanın en önemli projelerini yürütüyor. Yıllık 1 milyar İsviçre frangı bütçesi olan merkezin 21 tam üyesi bulunuyor. Üye ülkeler milli gelirleri oranında CERN’e katkıda bulunuyorlar. CERN, maddenin temel yapı taşı olduğu düşünülen ve kuark denilen Higgs Bozonu üzerinde araştırmalarına devam ediyor.
