YENİ YARGI PAKETİ YASALAŞTI

“Yeni Yargı Paketi” olarak da adlandırılan, Türk Ceza Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı, 17 Haziran tarihinde TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. Yeni Kanun ile getirilen bazı önemli düzenlemeler şöyle:

Kanun bölge idare mahkemelerinin oluşumunu ve yetkilerini yeniden düzenliyor. Bölge idare mahkemeleri, başkanlık; başkanlar kurulu; daireler; bölge idare mahkemesi adalet komisyonu ve müdürlüklerden oluşacak. Bu mahkemelerde biri idare, diğeri vergi olmak üzere en az iki daire yer alacak. Gerekli görüldüğünde daire sayısı Adalet Bakanlığı’nın önerisi üzerine HSYK tarafından arttırılabilecek. Bölge idare mahkemelerinin görevleri arasında, istinaf başvurularını inceleyip karara bağlamak da yer alacak. Bölge idare mahkemeleri ayrıca, yargı çevresindeki idare ve vergi mahkemeleri arasında çıkan görev ve yetki uyuşmazlıklarını kesin karara bağlayacak. Bölge idare mahkemelerinin üç ay içinde kurulması öngörülüyor. Mevcut bölge idare mahkemeleri, ilan tarihine kadar faaliyetlerine devam edecek.

Kanun ile idari yargılamada "ivedi yargılama usulünü" getiriliyor. İvedi yargılama usulü, ihaleden yasaklama kararları hariç ihale işlemleri, acele kamulaştırma işlemleri, Özelleştirme Yüksek Kurulu kararları, Turizmi Teşvik Kanunu uyarınca yapılan satış, tahsis ve kiralama işlemleri, Çevre Kanunu uyarınca, idari yaptırım kararları hariç çevresel etki değerlendirmesi sonucu alınan kararlar, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun çerçevesinde alınan Bakanlar Kurulu kararlarından doğan uyuşmazlıklar hakkında uygulanacak.

İdare ve vergi mahkemelerinin, konusu beş bin lirayı geçen kararlarına karşı mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine istinaf yoluna başvurulabilinecek. İvedi yargılama usulüne tabi olan davalarda istinaf yoluna başvurulamayacak.

Kanun’da idari yargıda verilen hangi kararların Danıştay’da temyiz edilebileceği de tek tek sayılarak belirleniyor. Yargıtay’ın yapısına ilişkin de çeşitli düzenlemeler getirilen Kanun’da, Yargıtay’ın toplam 38 daireden oluşacağı hükme bağlanıyor.

Kanun ile sulh ceza mahkemeleri kaldırılarak, sulh ceza mahkemelerinin yargılamaya ilişkin görevi, asliye ceza mahkemesine devrediliyor. Soruşturma aşamasında hakim tarafından verilmesi gereken kararları almak, işleri yapmak ve bunlara karşı gerçekleşen itirazları incelemek amacıyla da sulh ceza hakimliği kurulacak.

Siyasi partilerle ilgili olarak, siyasi partiye yazılı üyelik başvurusu bulunmayan veya mevcut olmayan kişileri gerçeğe aykırı üye kaydedenlere hapis ve adli para cezası verilmesi hükmü getiriliyor.

Kanun, cinsel dokunulmazlığa karşı suçların cezalarında önemli artışlar öngörüyor ve alt limiti beş yıla çıkarıyor. Suç sonucu mağdurun bitkisel hayata girmesi veya ölümü halinde ise, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilecek. Çocukların cinsel yönden istismar edilmeleri halinde de cezalar arttırılıyor ve sekiz yıldan on beş yıla kadar hapis cezası öngörülüyor. Kanun ile nitelikli hırsızlık suçunun da cezası arttırılıyor ve üst limit beş yıldan yedi yıla çıkarılıyor. Yine Kanun ile uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişi için verilecek cezanın alt limiti on yıldan yirmi yıla çıkarılıyor.

Kanun ile cezaları arttırılan bir diğer suç ise kaçakçılık suçları. Bu çerçevede eşyanın aldatıcı işlemlerle gümrük vergileri ödenmeksizin ülkeye sokulması; transit rejimi çerçevesinde taşınan serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın, rejim hükümlerine aykırı olarak gümrük bölgesinde bırakılması; belli bir amaç için kullanılmak veya işlenmek üzere ülkeye geçici ithalat ve dahilde işleme rejimi çerçevesinde getirilen eşyanın, hile ile yurt dışına çıkarılmış gibi gösterilmesi; ilgili kanun hükümlerine göre teşvik, sübvansiyon veya parasal iadelerden yararlanmak amacıyla ihracat gerçekleşmediği halde gerçekleşmiş gibi gösterilmesi; ihracı kanun gereği yasak olan eşyanın ülkeden çıkarılması gibi suçların cezaları arttırılıyor.

Suç soruşturması veya kovuşturması sırasında hakimler ve Cumhuriyet savcılarının verdikleri kusurlu kararlar veya yaptıkları işlemler nedeniyle uğranılan zararlar için tazminat davaları ancak devlet aleyhine açılabilecek. Devlet ödediği tazminat için görevini kötüye kullanan kamu görevlilerine bir yıl içinde rücu edecek. Adli para cezasını ödeyemediği için cezası hapse çevrilenlerin, 2 saat çalışması karşılığı bir gün olmak üzere kamuya yararlı bir işte çalıştırılmasına karar verilecek.

Son olarak Kanun’da Soma’da hayatını kaybeden madencilerden 13 Mayıs 2014 tarihi itibariyle sigortalı olanlara veya bunların hak sahiplerine son aylık net ücretleri esas alınarak belirlenecek miktarda aylık ödemesi yapılması öngörülüyor.