NATO ZİRVESİ’NİN GÜNDEMİNDE UKRAYNA KRİZİ VARDI

NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirve Toplantısı İngiltere’nin ev sahipliğinde Galler Bölgesi’ndeki Newport şehrinde 4-5 Eylül 2014 tarihlerinde gerçekleştirildi. NATO üyesi ve ortak ülkelerden 60 ülke liderinin yanı sıra BM, AB, IMF ve Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşlardan üst düzey yetkililerin katıldığı Zirve toplantısının ana gündem maddeleri olarak Ukrayna’daki kriz ve Irak Şam İslam Devleti (İŞİD) terör örgütünü oluşturduğu tehdit görüşüldü.

Türkiye’yi Cumhurbaşkanı Erdoğan başkanlığında Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz’ın da bulunduğu bir heyetin temsil ettiği Zirve toplantısında NATO-Ukrayna Komisyonu tarafından ortak bir bildiri yayımlandı. Bildiride, uluslararası tanınan sınırlar içerisinde Ukrayna’nın egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün desteklendiği belirtilirken, Kırım’ın yasal ve hukuka uygun olmayan biçimde Rusya’ya katılması şiddetle kınandı. Zirve’de ayrıca, Ukrayna krizinden çıkarılan dersler doğrultusunda ‘Öncü Güç’ oluşturulmasına karar verildi. Kriz bölgelerine yakın NATO ülkelerine 48 saat gibi kısa bir sürede kaydırılabilecek bu ‘Öncü Güç’e Türkiye de destek verdi.

NATO ülkelerinin Ukrayna’ya 15 milyon avro tutarında yardım sağlayacağını bildiren Genel Sekreter Anders Fogh Rasmussen, ayrıca, siber güvenlik, lojistik, özel komünikasyon ve diğer programlar gibi farklı alanlarda Kiev’e yardım edileceğini açıkladı.

NATO Zirvesi’nin bir diğer gündem maddesi olan Afganistan konusunda Uluslararası Güvenlik Destek Gücü’ne (ISAF) destek veren ülkelerle gerçekleştirilen oturumunun ardından yayımlanan sonuç bildirisinde, misyonun planlandığı gibi 2014 sonunda tamamlanacağı belirtilerek, misyon sona erse de Afganistan’a desteğin süreceği kaydedildi. Rasmussen, Afganistan oturumunun ardından düzenlediği basın toplantısında, bu ülkenin artık uluslararası terörizm için "güvenli bölge" olmadığını belirtti. Afganistan’daki istikrarın tüm NATO ülkeleri için güvenlik anlamına geldiğini vurgulayan Rasmussen, NATO’nun 2015 başında başlatacağı Kararlı Destek misyonu için gerekli olan yasal çerçevenin en kısa zamanda hazırlanmasının önemini dile getirdi.

NATO Zirvesi’nde ittifakın tehditler karşısında güçlü ve hazır bir durumda olabilmesi için kabul edilen önlemler paketine ilk defa geliştirilmiş siber güvenlik politikası dâhil olurken, büyük bir savaş gücünün konuşlandırılmasına gerek kalmadan istikrarın sağlanmasına yardımcı olacak ‘Savunma Kapasitesi Oluşturma Girişimi’nin oluşturulması konusunda uzlaşmaya varıldı.

Zirve toplantısı sürerken ikili görüşmeler gerçekleştiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, Zirve sonunda NATO Genel Sekreterliği görevini Anders Fogh Rasmussen’den devralacak olan Norveç eski Başbakanı Jens Stoltenberg ile bir araya geldi. Ardından Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, Bulgaristan Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev, Letonya Cumhurbaşkanı Andris Berzins, İspanya Başbakanı Mariano Rajoy Brey ve Arnavutluk Başbakanı Edi Rama ile temaslarda bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan Galler Prensi Charles ile ikili bir görüşme gerçekleştirdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın NATO Zirvesi sırasında gerçekleştirdiği ikili görüşmelerden en dikkat çekici olanlar ABD Başkanı Barack Obama ve Almanya Başbakanı Angela Merkel ile olan görüşmeleriydi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Obama arasındaki görüşmede Suriye ve Irak’taki gelişmeler ele alındı, Suriye'de terör örgütüne karşı ortak hareket edileceği vurgulanırken, Irak'ta tüm kesimleri kucaklayan bir hükümetin ivedilikle kurulmasının büyük önem taşıdığı hususunda mutabık kaldıkları açıklandı. Taraflar ayrıca Filistin'deki ateşkesi kalıcı hale getirmeye yönelik çabaları destekleme konusunda da görüş birliği içinde olduklarını belirtti.

NATO Zirve toplantısı ve alınan kararlarla ilgili daha detaylı bilgiye http://www.nato.int/ adresinden ulaşmak mümkün.