İKTİSADİ KALKINMA VAKFI
E-Bülteni
İKTİSADİ KALKINMA VAKFI
E-Bülteni
1-7 EYLÜL 2014

AVRUPA MERKEZ BANKASI FAİZ ORANLARINI AŞAĞIYA ÇEKTİ

Avrupa Merkez Bankası (AMB) 4 Eylül 2014 tarihinde, piyasaları şaşırtan bir karar alarak faiz oranlarını indirdi. Banka, gösterge faiz oranlarını yüzde 0,15'ten yüzde 0,05'e, marjinal faiz oranını da yüzde 0,30'a indirdi. AMB yüzde eksi 0,10 olan mevduat faizlerini de eksi yüzde 0,20'ye indirdi. Varlığa dayalı menkul kıymetler alımı ile birlikte ipotekli tahvil alımına Ekim ayında başlanacağını da belirten AMB Başkanı Mario Draghi, kararın ardından bir açıklama yaptı. Açıklamada Draghi, "Sıra dışı adımların atılması konusunda oy birliği ile karar verdik. Varlığa dayalı menkul kıymetler alımları Ekim ayında başlayacak. Faiz indirimi kararını ise oy birliği ile almadık. Faizlerde teknik hareket alanımız kalmadı, alt banttayız." dedi. Kararın arkasında, aşırı düşük enflasyon oranının ekonomik düzelmeyi sekteye uğratmasının önüne geçilmesi düşüncesi yer alıyor.  Draghi durumun aciliyetini şu sözlerle açıkladı: "Ağustosta, orta vadeli enflasyon tahmininin kötüleştiğini ve enflasyon beklentisi ile ilgili tüm göstergelerde aşağıya doğru seyir gözlemliyoruz. Ağustos’ta GSYH ve enflasyon ile ilgili aldığımız verilerin büyük çoğunluğu ekonomideki düzelmenin ivme kaybettiğini ortaya koydu.” Federal Almanya Merkez Bankası tarafından eleştirilen kararlar, ABD ve Birleşik Krallık Merkez Bankalarının daha sıkı politikaları ile de farklılık gösteriyor.

Karar sonrasında mali piyasalarda hareketlilik yaşandı. Avro/dolar paritesi 1,2997 ile son 14 ayın en düşük seviyesine geriledi. Parite en son 15 Temmuz 2013'te 1,30'un altına düşmüştü. Avro, TL karşısında da 2,7950 TL'ye kadar düştü. Avro gün içinde 2,84 TL'ye kadar yükselmişti. İngiliz Sterlini de karardan etkilenen para birimleri arasında yer aldı. Sterlin/dolar paritesi 1,64'ün altına gelerek, 7 ayın dip seviyesine indi. İngiltere Merkez Bankası faizlerde bir değişikliğe gitmemişti. Karar öncesi yatay seyreden borsa da sert olmasa da yükseldi. Bankacılık hisseleri öncülüğünde yükselen borsa yüzde 1,24 günlük yükselişle 82 bin 302 puandan günü tamamladı.

Varlığa dayalı menkul kıymetler alımı ile birlikte ipotekli tahvil alımına başlanmasının, AB ekonomisini büyüme yönünde teşvik etmesi bekleniyor. Türkiye’nin ihracatında AB’nin yüksek seviyedeki payı dikkate alındığında, söz konusu ekonomik teşvik önlemlerinin Türkiye ekonomisine de olumlu yansımaları olabileceği söylenebilir.