AB ve ABD arasında yürütülen TTYO müzakereleri kapsamında, yatırımcılarla ilgili devlet kurumları arasındaki uyuşmazlıkların halli mekanizmasına (Investor-to-State Dispute Settlement – ISDS) ilişkin maddenin TTYO’ya dâhil edilmesi, özellikle sivil toplum örgütleri ve siyasi partiler tarafından eleştiriliyor. Bu tepkiler karşısında Avrupa Komisyonu, ISDS maddesinin anlaşmaya eklenmesi konusunda bir karara varabilmek için 2014 yılında bir kamu istişare süreci yürüttü. Bu süre zarfında, ISDS’ye ilişkin konuların askıya alınması yönünde karar alındı.
Avrupa Komisyonu, 13 Ocak 2015 tarihinde söz konusu istişarenin sonuçlarını açıkladı. 150 bin kişinin katılımıyla gerçekleşen istişare sürecinde görüşlerini paylaşan sivil toplum örgütlerinin başında iş dünyası kuruluşları, ticaret odaları, tüketici grupları geliyor. İstişare sürecinde katılımın en yüksek olduğu AB üye ülkelerinin başında ise İngiltere, Avusturya ve Almanya geliyor.
Kamu istişare sürecinde elde edilen sonuçlar, AB çapında genel anlamıyla TTYO, yatırımların korunması ve ISDS konularında ciddi kaygılar duyulduğunu ortaya çıkardı. Özellikle şu endişe duyulan hususlar şu şekilde sıralandı:
- Devletlerin egemenlik hakkının korunması;
- Tahkim komisyonunun kuruluşu ve işleyişi;
- Ulusal yasal düzenlemeler ve ISDS arasındaki bağlantı;
- ISDS kararlarının temyiz yoluyla hukuka uygunluğunun gözden geçirilmesi.
Avrupa Komisyonu’nun TTYO müzakerelerine yönelik politika önerileri sunmadan önce AB üye ülkeleri, AP ve sivil toplum örgütleri ile kapsamlı bir şekilde bu konuları tartışması öngörülüyor. Bu tespit doğrultusunda, Avrupa Komisyonu tarafından, 2015 yılının ilk çeyreğinde, TTYO kapsamında yatırımların korunması ve ISDS’ye ilişkin, ilgili tüm paydaşlar ile birlikte danışma toplantıları düzenlenmesi öngörülüyor.
Söz konusu rapora buradan ulaşılabilir