İKV Basın Açıklaması: “Avrupa ile Diyaloğun Yeni Adı: Enerji”

İKV Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Cihad Vardan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Avrupa Komisyonu’nun Enerji Birliği’nden Sorumlu Başkan Yardımcısı Maroš Šefcovic’in katılımıyla dün düzenlenen Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi'nin (TANAP) temel atma törenine ilişkin olarak: “Türkiye tarihinin en büyük doğalgaz boru hattı projesinin temelleri atılmıştır. 20 ilden geçecek 1850 km uzunluğundaki TANAP, Güney Gaz Koridoru olarak adlandırılan 45 milyar dolarlık gaz tedarik zincirinin en uzun bölümünü oluşturacak. TANAP’ın inşaat süresi boyunca doğrudan veya dolaylı olarak 15 bin kişiye istihdam sağlanacaktır ki sadece bu rakamlar bile TANAP’ın önemini ortaya koymaktadır. Ben bu törenin ülkemizi, bölgesinde bir enerji merkezi olmaya taşıyan en önemli adımlardan biri olarak görüyorum. Bu nedenle de TANAP’ta emeği geçen herkesi tebrik etmek isterim. Bugünkü temel atma töreninde Avrupa Komisyonu’nun Başkan Yardımcısı Šefcovic’in yer alması ve Enerji Bakanı Taner Yıldız ile ortak deklarasyonla Türkiye ile AB arasında Üst Düzey Enerji Diyaloğu’nun başlatılmasının açıklanması Türkiye’nin AB’nin enerji güvenliği açısından ne kadar önemli bir ortak olduğunun teyididir. Türkiye ile AB arasında enerji alanında işbirliğinin güçlendirilmesi her iki taraf için de kazan-kazan durumudur. Ancak taraflar arasında hâlihazırda devam eden müzakere süreci de göz ardı edilmemelidir. Beklentimiz açık ve nettir; enerji başlığında müzakerelerin gecikmeden açılması gerekir” dedi.

İktisadi Kalkınma Vakfı Enerji Politikası Uzmanı Çisel İleri ise TANAP ve AB Enerji Birliği ile ilgili yaptığı değerlendirmesinde şu hususlara dikkat çekti: “Komisyon’un Enerji Birliği’nden Sorumlu Başkan Yardımcısı Šefcovic’in son bir ay içerisinde Güney Gaz Koridoru ile ilgili iki önemli toplantıya katılımı ve yaptığı açıklamalar son derece önemlidir. Bugün AB açısından baktığımızda özellikle Doğu Avrupa’da Rusya’ya olan enerji bağımlılığının yüzde 60 ila 100 civarında olduğunu, 6 AB üyesi ülkenin doğalgaz ihtiyacını tamamen Rusya’dan karşıladığını görüyoruz. Kremlin’in gerek gördüğünde doğalgaz kaynaklarını bir dış politika aracı olarak kullanmaktan çekinmemesi AB’yi zaten enerji arz güvenliğinde rota ve kaynak çeşitlendirmesine yöneltti. Özellikle Kırım meselesi sonrasında Rusya ile AB arasında yaşanan gerginlik Güney Gaz Koridoru’nun hayata geçirilmesini ivedi hale getirmiştir. Maroš Šefcovic’in ziyareti sırasında Türkiye-AB Üst Düzey Enerji Diyaloğu’nun başlatılması, AB’nin Enerji Birliği’ni hayata geçirmedeki kararlılığı kadar, Türkiye’nin bu alanda AB için önemli, istikrarlı bir ortak olduğunu da ortaya koymaktadır. Bu ortaklığın sadece enerji arz güvenliği ile sınırlandırılmayacağı, elektrik, nükleer enerji, yenilenebilir enerji, enerji verimliliği ve iklim değişikliği ile mücadele gibi diğer alanlara da taşınacağının açıklanması memnuniyet vericidir. Bu noktada AB’nin enerji başlığında müzakerelerin açılmasını engelleyen GKRY vetosunu aşmak için daha güçlü bir kararlılık ve daha yoğun bir çaba gösterilmesi gerektiği de ortadadır.”

Ek bilgi:

AB resmi belgelerine ilk olarak 2008 yılında giren Güney Gaz Koridoru, AB’nin özellikle Rusya ile yaşadığı sorunlar sonrasında enerji arz güvenliğini sağlamak için enerji kaynaklarının ve transit rotalarının çeşitlendirilmesine yönelik enerji alanındaki öncelikli projelerinden birisi. Bugün Güney Gaz Koridoru Güney Kafkasya Boru Hattı (SCP)’ndan teslim alınacak doğal gazın TANAP üzerinden Türkiye-Yunanistan sınırına taşınmasını ve oradan Trans Adriyatik Doğal Gaz Boru Hattı’na (TAP) bağlanarak Yunanistan, Arnavutluk ve İtalya üzerinden Avrupa'ya ulaştırmasını kapsıyor. Avrupa Komisyonu tarafından 25 Şubat’ta açıklanan Enerji Birliği belgesinde de Güney Gaz Koridoru’na ilişkin çalışmaların hızlandırılmasına vurgu yapılıyor. Güney Gaz Koridoru’nun en önemli ayağını oluşturan, başlangıç için yıllık 16 milyar metreküp olacak taşıma kapasitesi, kademeli olarak önce 24 milyar metreküpe ve ardından 31 milyar metreküpe çıkarılacak olan TANAP’ın 2019 sonunda tamamlanması öngörülüyor.

16 Mart 2015 tarihinde ortak deklarasyon ile duyurulan Türkiye-AB Üst Düzey Enerji Diyaloğu AB’nin Enerji Birliği belgesine dayanmaktadır. Konu Komisyon Başkan Yardımcısı Šefcovic tarafından 12 Şubat 2015 tarihinde Bakü’de katıldığı Güney Gaz Koridoru Danışma Konseyi toplantısında da gündeme getirilmiştir. Ortak deklarasyonda Türkiye’nin doğal bir enerji köprüsü ve merkezi olmasına atıf yapılırken, ülkemizin bir enerji merkezi olma yolundaki çalışmalarının hem AB’ye hem Türkiye’ye fayda sağlayacağı ifade edilmiştir.