AB İRAN İLE NÜKLEER PROGRAMI HUSUSUNDA ANLAŞMA SAĞLANDIĞINI AÇIKLADI

Varılan uzlaşmada İran’ın yüzde 5’in üzerinde uranyum zenginleştirme girişimlerine son vermesi, yüzde 20’ye yakın zenginleştirilmiş uranyum stokunun seyreltilerek yüzde 5 seviyesine düşürülmesi veya daha fazla zenginleştirilemeyecek bir biçime dönüştürme yoluyla etkisiz kılması, başta Natanz ve Fordo’da olmak üzere diğer tesislerde Uluslararası Atom Enerjisi Örgütü (IAEA)’ne günlük denetim izni verilmesi gibi maddeler öne çıkıyor. Buna karşılık İran’a petrol satışından taksitler halinde 4.2 milyar dolar nakit akışı sağlanması, İran’ın altın ve değerli madenler, otomobil ve petrokimya ürünlerinin ticaretine uygulanan belli yaptırımların kaldırılması, İran’ın taahhütlerini yerine getirmesi halinde nükleer nedenlerden kaynaklı yeni yaptırım uygulanmaması kararlaştırıldı. Ayrıca önümüzdeki altı ay boyunca bir taraftan bu anlaşma maddeleri yerine getirilecek, öte yandan da daha kapsamlı ve nihai bir anlaşma konusunda müzakereler devam edecek.

İran Cumhurbaşkanı Ruhani anlaşmaya ilişkin, “Müzakerelerin sonucu olarak dünya güçleri İran’ın nükleer haklarını resmi olarak tanıdı” açıklamasında bulunurken, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, İran’ın şartları kabul etmesinin dünya, İsrail ve bölgedeki müttefikler için bölgeyi daha emniyetli kıldığını söyledi. Buna karşılık anlaşmadan memnun olmayan İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, nükleer anlaşmayı tarihi bir hata olarak nitelendirdi.

Hatırlanacağı üzere ABD ve İran, 1957 tarihinde beraber bir nükleer program başlatmıştı. Şah yönetimindeki İran, 1970’lerde ABD desteğiyle nükleer programını geliştirmiş, 1979’daki İslam devrimin ardından ise ABD, İran’ın nükleer programından desteğini çekmişti.