AB GÜNDEMİ
Bilindiği üzere, TTYO müzakereleri kapsamında, yatırımcılarla devlet arasındaki uyuşmazlıkların halli mekanizmasına (Investor-to-State Dispute Settlement – ISDS) ilişkin maddenin anlaşmaya dâhil edilmesi, AB’de birçok kesimin sert eleştirilerine maruz kalmıştı. Avrupa Komisyonu bu tepkiler üzerine, ISDS maddesine yönelik müzakere sürecinde nasıl bir pozisyon alınması gerektiğini kolaylaştırmak için bir kamu istişare süreci başlattı. Avrupa Komisyonu bu süreçten elde edilen sonuçlar doğrultunsa, TTYO kapsamında yatırımcılar ve devlet arasındaki anlaşmazlıkların çözümünde ISDS yerine Yatırım Mahkeme Sisteminin oluşturulmasını öneriyor.
Bu yeni sistemde öngörülen değişiklikler şu şekilde:
- 5’i AB, 5’i ABD ve 5’i üçüncü ülkeden atanan 15 hakimden oluşan Birinci Derece Mahkeme ve 2’si AB, 2’si ABD ve 2’si üçüncü ülkeden atanan 6 hakimden oluşan bir Temyiz Mahkemesinin oluşturulması,
- Bu hakimlerin Uluslararası Adalet Divanı ve Dünya Ticaret Örgütünün (DTÖ) Temyiz Organında olduğu gibi yüksek niteliklerle donatılması,
- Temyiz Mahkemesinin DTÖ Temyiz Organında uygulanan ilkelerin benimsenmesi,
- Şeffaflığı sağlamak için duruşmaların halka açık olması,
- Yatırımcıların, davalarını Mahkemeye taşıma koşullarının detaylı olarak tanımlanması,
- Devletlerin düzenleme haklarının, ticaret ve yatırım anlaşmalarındaki hükümlerle garanti altına alınması.
Önümüzdeki dönemde, Avrupa Komisyonunun Yatırım Mahkeme Sistemine ilişkin önerilerini AB Konseyi ve AP ile detaylı olarak görüşmesi bekleniyor. Bu görüşmelerin ardından önerilerin ayrıca TTYO müzakerelerinde ele alınması öngörülüyor.
Avrupa Komisyonu, 17 Eylül 2015 tarihinde uzun vadeli işsizliğin azaltılmasına yönelik üye ülkeler için yeni bir öneri sundu. Komisyon Başkanı Jean-Claude Juncker tarafından Mayıs ayında AB genelinde istihdamı artırma hedefi çerçevesinde Genç İstihdam Girişimi (Youth Employment Initiative) başlatılmıştı. Komisyonun verilerine göre, hâlihazırda 12 milyon kişi bir yıldan fazla süredir işsiz. AB işgücü piyasasındaki iyimser tabloya rağmen, AB üye ülkelerinde 2007-2014 yılları arasında işsizlerin sayısı ikiye katlanmış durumda ve bu sayı AB’de aktif nüfusun yüzde 5’ini oluşturmakta. Üye ülkeler arasındaki uzun vadeli işsizlik oranlarına bakıldığında, Avusturya’daki oran yüzde 1,5 iken Yunanistan’da bu oran yüzde 19,5’e kadar tırmanıyor. Komisyon tarafından önerilen Konsey Tavsiyesi, 12 ayı aşkın süredir işsiz olan kişiler için bir kişisel değerlendirme ile mesleki uyum anlaşması düzenlenmesini içeriyor. Söz konusu anlaşmayla beraber işsiz kişiler için 18 ayı doldurmadan önce somut ve kişiselleştirilmiş bir plan sunulması öngörülüyor. Ayrıca söz konusu öneri, üye ülkelerin en iyi uygulamalarından da esinleniyor. Bu çerçevede, üç öncelik üzerinden çalışmaların yürütülmesi öngörülüyor:
- Uzun vadeli işsiz kalan kişilerin iş bulma kurumlarına kayıt olmasının teşvik edilmesi,
- Bu kişilere kapsamlı bir kişiselleştirilmiş değerlendirme planının sunulması;
- Bu kişilere meslek uyum anlaşmasının sunulması.
Avrupa Komisyonu, Tunus’un AB’ye zeytinyağı ihracatını artırmaya yönelik düzenlemeyi 17 Eylül 2015 tarihinde kabul etti. Düzenleme ile Tunus’un içinde bulunduğu zor koşullara destek olunması hedefleniyor. Bu çerçevede zeytinyağı ihracatı için Tunus’a 2017 yılına kadar yıllık 35 bin ton ek kota verildi. Dünyanın önemli zeytinyağı üreticilerinden biri konumunda bulunan Tunus, hâlihazırda AB ile arasında bulunan işbirliği anlaşması kapsamında, yıllık 56 bin 700 ton zeytinyağı kotasına sahip. Komisyonun kabul ettiği düzenleme ile 35 bin tonluk ek kota, 1 Ocak 2016-31 Aralık 2017 tarihleri arasında geçerli olacak.
Yunanistan’da 20 Eylül 2015 tarihinde yapılan erken genel seçimleri ülkenin Radikal Sol Koalisyon Partisi (SYRIZA) kazandı. Katılım oranının yüzde 55 olduğu açıklanan seçimlerde, Aleksis Çipras liderliğindeki parti oyların yüzde 35,47’sini alarak Yunan meclisinde 145 sandalyeye sahip oldu. Ülkenin merkez sağ partisi olan ve Vangelis Meimarakis liderliğindeki Yeni Demokrasi Partisi oyların yüzde 28,09’unu alarak mecliste 75 sandalyeye, aşırı sağ parti olan ve Nikos Mihaloliakos liderliğindeki Altın Şafak Partisi ise oyların yüzde 6,99’unu alarak 18 sandalyeye sahip oldu. Demokratik Koalisyon altında blok olarak seçimlere giren Panhelenik Sosyalist Hareket (PASOK) ve Demokratik Sol Parti (DİMAR) yüzde 6,28 ile 17 sandalyeye, Yunanistan Komünist Partisi (KKE) yüzde 5,55 ile 15 sandalye, AB yanlısı merkez sol Nehir Partisi (To Potami) yüzde 4,09 ile 11 sandalyeye, Bağımsız Yunanlar (ANEL) yüzde 3,69 ile 10 sandalyeye, ilk defa meclise giren Merkez Birliği Partisi de yüzde 3,43 ile 9 sandalyeye ulaştı.
Yeni parlamentoda ayrıca 3 Türk milletvekili görev yapacak. Milletvekilleri, Rodop ilinden SYRIZA adayı Mustafa Mustafa, To Potami Partisinden İlhan Ahmet ve İskeçe ilinde de SYRIZA adayı Hüseyin Zeybek olarak açıklandı.
Yunanistan’da yapılan seçimlerin ardından koalisyon hükümetinin kurulması da netleşti. Nitekim Yunanistan’da bir partinin tek başına iktidar olabilmesi için oyların en az yüzde 40’ını ve 300 sandalyeli mecliste sandalye sayısının 151 olması gerekiyor. SYRIZA lideri Çipras’ın Cumhurbaşkanı Prokopis Pavlopulos’tan hükümet kurma yetkisi alarak önümüzdeki günlerde koalisyon görüşmelerine başlaması bekleniyor.