Yeni mali çerçeve taslağı üzerinde, Haziran 2011’de sunulmasını takiben, iki buçuk yıl süren yoğun müzakereler sonucu anlaşmaya varıldı. Mali çerçeve, ekonomide büyümeyi teşvik etmek için daha fazla kaynak isteyen Avrupa Komisyonu ve Avrupa Parlamentosu ile tasarruf politikaları uygulayan üye ülkeler arasında hararetli tartışmalara yol açtı. Avrupa Komisyonu’nun hukuki ve mali yükümlülüklerini yerine getirebilmesi için ve 2014’te açık vermemesi amacıyla 2013 bütçesine 3.9 milyar avro ilave yapıldı. Yeni mali çerçevede AB’nin 2020 Stratejisi paralelinde sürdürülebilir büyüme, istihdam ve rekabet edebilirlik ana hedefleri doğrultusundaki önceliklere odaklanılıyor.
Bütçeye AP’de çeşitli kanatlardan getirilen eleştirilerden biri uyum ve tarım bütçelerinin halen büyük bir bölümünü oluşturduğuna ilişkin oldu. Avrupa Komisyonu’nun Bütçeden Sorumlu Üyesi Janusz Lewandowski, Avrupa Parlamentosu’nun yeni mali çerçevenin onay sürecinde mantıklı ve başarılı yaklaşım gösterdiğini belirtti. Yeni çerçevenin mevcut çerçeveye göre 40 milyar avro daha düşük olmasının üzücü olduğu ve bunun AB tarihinde ilk defa meydana gediğini belirten Lewandowski, bununla birlikte, Parlamento’nun gerektiğinde bütçede esneklik sağlayacak araçlara sahip bulunduğunu ifade etti. Bütçede yeni programlardan Gençlik Girişimi, Avrupa Bağlayan Araç, Erasmus gibi programlara önemli pay ayrılıyor.
Avrupa Komisyonu Başkanı José Manuel Barroso yaptığı açıklamada yeni mali çerçevenin modern ve gelecek odaklı olduğunu belirtti ve büyüme ve istihdama 2014-2020 döneminde yaklaşık 1 trilyon avro yatırım yapılacağına işaret etti.
Yeni mali çerçevede şu temel özellikler göze çarpıyor:
Mevcut çerçeveye göre yeni mali çerçevede Büyüme ve İstihdam için Rekabet Edebilirlik başlığı yüzde 13,1 artışla 125.6 milyar avroya yükseltildi.
Yeni mali çerçeve ile Avrupa Sosyal Fonuna bağlı ve yaklaşık 6 milyar avro tutarındaki yeni Gençlik İstihdam Girişimi uygulamaya giriyor. Reformdan geçirilen Uyum politikası 366.8 milyar avro ile Avrupa 2020 hedeflerinin gerçekleştirilmesi için bölgelere yatırımlara kaynak sağlayacak. Gençlerin beceri ve istihdam imkânlarını artıran ve yurt dışında çalışma ve eğitim sağlayan Erasmus programı da geçen mali çerçeveye göre yüzde 40 artışla yaklaşık 15 milyar avroya ulaştı.
Yaratıcı Avrupa Girişimi ile, Avrupa sinema, televizyon müzik, edebiyat, uygulamalı sanatlar, kültürel miras alanları geçen mali çerçeveye göre yüzde 9 artışla 1,5 milyar avro ile desteklenecek.
Büyüme ve istihdamın artırılmasında önemli bir itici güç olması öngörülen bilim ve araştırma alanındaki yeni, Ufuklar 2020 programına mevcut bütçedekinden yüzde 30 artışla 80 milyar avro ayrıldı. İlgili fonlar aynı zamanda KOBİ’lerin sermayeye ulaşımının desteklenmesinde rol oynayacak. Ekonominin belkemiği olan KOBİ’lerin desteklenmesinde yeni COSME programı da 2.3 milyar avro bütçe ile işletmelerin rekabet gücünün artırılmasının yanı sıra ekonomide büyüme ve istihdamın atılmasını destekleyecek.
Büyüme ve istihdamın artırılmasında başka bir unsur olan altyapı yatırımlarının geliştirilmesi amacıyla 33.3 milyar avro ile Avrupa’yı Bağlayan Araç (Connecting Eurpe Facility) AB düzeyinde stratejik altyapı yatırımlarının geliştirilmesinde temel unsur olacak.
Yeni mali çerçevenin yaklaşık yüzde20’si iklim değişikliği ile mücadele amacıyla çeşitli proje ve politikalarda kullanılacak.
Reforme edilen Ortak Tarım Politikasının yeni bütçede payı 312.7 milyar avro olması öngörülüyor. Piyasa ya ilişkin harcamaların ve doğrudan yardımların yüzde 29’u; 95.6 milyar avro ile Kırsal kalkınmanın yüzde 9’unu oluşturuyor.
Açık ve şeffaf Avrupa hedefiyle gelecek dönem bütçesi AB vatandaşlarının diğer üye ülkelerde daha kolay güvenli ve rahat hareket etmeleri ve yaşamalarının sağlanmasına katkıda bulunması öngörülüyor. Bu kapsamda göç, iltica, sağlık tüketici ve güvenlik alanlarına ayrılan bütçe yüzde 26,5 artırıldı.
Yeni mali çerçeveye bir gözden geçirme maddesi eklenerek, Avrupa Komisyonu’nun AB’nin uzun vadeli bütçesini işleyişini 2016’da o dönemdeki ekonomik durumu göz önünde bulundurarak gözden geçirmesi istenecek.
AB Konseyi’nin Çok Yıllı Mali Çerçeve’yi 2 Aralık’ta resmen onaylaması öngörülüyor. AB’nin önümüzdeki 7 yıl boyunca uygulayacağı harcama önceliklerini belirleyen bütçenin önümüzdeki günlerde 28 AB ülkesinin de onayını alması gerekecek.