AB GÜNDEMİ

16 Ocak 2016 tarihinde Avusturya Schengen Anlaşması’nı geçici olarak askıya aldığını duyurdu. Avusturya Başbakanı Werner Faymann, Avrupa’ya yönelik sığınmacı akını nedeniyle bu kararı aldıklarını açıkladı. Faymann açıklamasında AB’nin Schengen Alanı’nın tehlikede olduğunu ve ülkesinde sınır kontrollerinin sıkılaştırılacağını belirtti.  

Bilindiği gibi, BM’nin beş daimi üyesi olan Fransa, ABD, Çin, Rusya ve İngiltere ile Almanya’nın yer aldığı grupla (EU+3) İran arasında yürütülen İran’ın nükleer programına ilişkin görüşmeler 14 Temmuz 2015 tarihinde Ortak Kapsamlı Eylem Planı (JCPOA) üzerinde varılan anlaşma ile tarihi bir sürece girmişti. Bu anlaşmayı takiben İran’ın yükümlülüklerini yerine getirdiği açıklanarak ülkeye uygulanan uluslararası yaptırımlar 16 Ocak 2016 tarihinde resmi olarak kaldırıldı.

ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin de katıldığı ve Viyana’da gerçekleştirilen BM Güvenlik Konseyi’nin ardından İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif ile AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksel Temsilcisi Federica Mogherini ortak bir basın açıklaması düzenledi. Mogherini açıklamasında, 14 Temmuz 2015 tarihinde Viyana’da onaylanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı’nın İran tarafından hayata geçirildiğini belirterek, AB ve ABD olarak, söz konusu planın etkili bir şekilde uygulanmasının devamı için konunun takipçisi olacaklarını açıkladı. Mogherini gelinen noktanın çok taraflı diplomasi ve siyasi iradenin ürünü olduğunu kaydetti ve bu tür bir başarının uluslararası topluma güçlü bir mesaj olarak yansıyacağını ifade etti. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, nükleer silahın engellenmesiyle Ortadoğu ve tüm dünyanın artık güvende olduğunu kaydetti. İran Cumhurbaşkanı Hassan Rouhani ise varılan anlaşma ve yaptırımların kaldırılmasıyla İran’ın dünya ile yeni bir başlık açtığını belirtti.

Yaptırımların kaldırılmasıyla İran, uluslararası bankalarda bulunan varlıklarına erişebilecek. Ayrıca ülke ile yapılan tüm ticari faaliyetler tekrar başlatılabilecek. 

AB, yatırımcı-devlet uyuşmazlığının çözümü mekanizmasına (ISDS) ilişkin davaları ve alınan kararları kamuoyuna açmak için bir kayıt sistemi oluşturmaya hazırlanıyor. Kamuoyunun erişimine açık olması öngörülen bu kayıt sisteminin kurulması için AB, 100 bin avro değerinde bir bütçe ayırdı. Söz konusu kayıt sistemi ile Nisan 2014’te yürürlüğe giren BM Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu’nun (UNCITRAL) belirlediği ISDS şeffaflık kurallarının uygulanma sürecinin kolaylaştırılması bekleniyor.

Söz konusu kayıt sistemiyle belgelerin kamu erişimine açılması sonucunda şeffaflığın artırılması öngörülüyor. Bilindiği üzere, yatırım politikasında şeffaflık ilkesine büyük önem veren AB, hâlihazırda müzakere edilen tüm ticari ve yatırım anlaşmalarında UNCITRAL’in şeffaflık standartlarına ilişkin hükümlerine yer verilmesine özen gösteriyor.

Belgelerin kamuyla paylaşılmasının ve ISDS mahkemelerindeki duruşmaların sivil toplum kuruluşlarına açık hale getirilmesinin, meşruluğu ve hesap verebilirliği artırması bekleniyor. Ayrıca bu bilgilerin, yatırımcılar açısından öngörülebilirlik kapsamında önemli olduğu vurgulanıyor. 

15 Ocak 2016 tarihinde toplanan Ekonomi ve Maliye Bakanları, üye ülkelere ilişkin yıllık büyüme araştırması raporunu (YBA) ve 2016 yılı için uyarı mekanizması raporunu  (UMR) kabul etti. Bu iki rapor, AB’nin politika koordinasyon döngüsünü içeren Avrupa Sömestri’nin başlangıcını teşkil ediyor.

YBA, üye ülkelerin ekonomi politikası önceliklerini, UMR ise derinlemesine gözden geçirme gerektiren üye ülkeleri belirliyor. YBA yatırımlar, yapısal reformlar ve mali yükümlülüklere odaklanıyor. Avrupa Komisyonu üye ülkelerin ekonomik dengesizliklerine ilişkin olarak 18 ülkede derinlemesine gözden geçirme çalışmaları yürütecek.

Ekonomi ve Maliye Bakanları Konseyi ayrıca Hollanda Dönem Başkanlığı’nın ekonomik ve mali işlere ilişkin çalışma programını da açıklandı. Söz konusu öncelikler şu başlıklar altında sıralanıyor:

- AB’nin bankacılık birliğinin güçlendirilmesi;

- AB sermaye piyasaları birliğinin geliştirilmesi;

- Avrupa Sömestri politika koordinasyonu sürecinin güçlendirilmesi;

- Vergiden kaçınma ve vergi kaçakçılığı ile mücadelenin güçlendirilmesi.

İtalya: "Mülteci konusunda Türkiye'ye yönelik yardım sadece AB bütçesinden sağlansın"

Öte yandan, Ekonomi ve Maliye Bakanları Konseyi'nde İtalya, mülteci sorununun çözümünde Türkiye’ye yönelik karara bağlanan 3 milyar avroluk yardımın, tamamen AB bütçesi kapsamında ele alınması talebini sundu. Bilindiği gibi, 29 Kasım 2015 tarihinde Brüksel’de gerçekleştirilen Türkiye-AB Zirvesi’nde, söz konusu 3 milyar avronun 0,5 milyarlık kısmının AB bütçesinden, geriye kalan 2,5 milyarlık kısmının ise üye ülkelerden sağlanmasına karar verilmişti. İtalya'nın talebi üzerine, Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker açıklamasında, 3 milyar avronun temininin gerek Türkiye için gerekse AB’nin güvenilirliği için önemli olduğunu vurguladı.