İKV`DEN ANALİZ
Avrupa Komisyonu Gümrük Birliği'nin Güncellenmesine İlişkin Görüşlerimizi Bekliyor
Türkiye ve AB, Gümrük Birliği'nin işleyişinde karşılaşılan sorunlara çözüm getirmek ve günümüzün küresel ticari koşullarına uyumunu sağlamak için Mayıs 2015'te Gümrük Birliği'nin güncellenmesi yönünde karar aldılar. Gümrük Birliği'nin güncellenmesi hem Türkiye ile AB arasındaki ekonomik ve ticari entegrasyonun güçlenmesi hem de Türkiye-AB ilişkilerine yeni bir ivme kazandırılması açısından önemli bir fırsat teşkil ediyor.
Gümrük Birliği'nin güncellenmesine ilişkin müzakerelerin resmi olarak başlayabilmesi için tarafların önce kapsamlı etki analizleri yapmaları, paydaşlar ile istişarelerde bulunmaları ve daha sonra da yetkili makamlardan müzakerelerin başlatılması için gerekli onayı almaları bekleniyor. İki taraf açısından da, bu süreçlerin tamamlanması ve nihayet resmi müzakerelerin 2017 yılının ilk çeyreğinde başlatılması planlanıyor.
Bu hazırlık sürecinde AB nasıl bir yol izliyor?
Avrupa Komisyonunun Ekim 2015'te açıkladığı AB'nin "Herkes için Ticaret: Daha Sorumlu Bir Ticaret ve Yatırım Politikasına Doğru" başlıklı yeni ticaret ve yatırım stratejinde, AB'nin üçüncü ülkeler ile yürüttüğü müzakere sürecinde şeffaflık ilkesine, güçlü işbirliği ve kapsamlı etki analizlere önem veriliyor.
Söz konusu strateji kapsamında, AB'nin önümüzdeki dönemde yürüteceği ticaret ve yatırım politikası çerçevesinde, Avrupa Komisyonunun, AP, üye devletler ve sivil toplum örgütleri ile daha yakın işbirliğinde bulunacağı belirtildi. Avrupa Komisyonu, bir yanda müzakere süreçlerine ilişkin farkındalığı artırmayı, öte yandan tüm ilgili paydaşların pozisyonu ve duydukları endişeler hakkında bilgi sahibi olmak istiyor. Avrupa Komisyonu, müzakere sürecine ilişkin tüm gelişmelerin özellikle sivil toplum örgütlerine aktarılması hususuna büyük önem veriyor.
Bu işbirliğinin etkinliğini sağlamak için de, Avrupa Komisyonunca sürecin şeffaf bir şekilde yürütülmesine özen gösteriliyor. Bu amaç doğrultusunda Komisyon, üçüncü ülkeler ile müzakere ettiği tüm ticari anlaşmalarla ilgili kilit belgelerin kamu ile paylaşılacağı yönünde taahhütte bulundu. Avrupa Komisyonu, müzakere sürecine ilişkin pozisyon belgelerini yayımlayarak Avrupa vatandaşlarının, sanayiinin, sivil toplumunun ve KOBİ'lerin çeşitli alanlardaki endişelerini gidermek istiyor.
Tüm bunların yanı sıra, AB'nin yeni stratejisinde, bundan böyle Avrupa Komisyonunca ticaret ve yatırım politikası kapsamında etki analizlerine daha çok önem verileceği açıklanyor. Şöyle ki, üçüncü ülkeler ile yapılması öngörülen ticari anlaşmaların ekonomik, sosyal ve çevre alanları üzerindeki potansiyel etkilerini daha iyi ölçebilmek için kapsamlı etki analizleri hazırlanmasına ihtiyaç duyuluyor. Bu nedenle söz konusu analizler hazırlanırken, anlaşmaların KOBİ'ler, tüketiciler, bazı spesifik sektörler, insan hakları ve gelişmekte olan ülkeler üzerinde yaratacağı etkiler de özellikle değerlendirmeye çalışılıyor. Bu bağlamda, AB’nin ticaret ve yatırım politikalarındaki şeffaflığının artırılmasında etki analizleri önemli bir araç olarak değerlendiriliyor.
Gümrük Birliği'nin güncellenmesi için AB hazırlık çalışmaları ne aşamada?
Avrupa Komisyonu 2015 yılından bu yana, Gümrük Birliği'nin güncellenmesine ilişkin istişare süreçlerinde bulunmakta ve etki analizi çalışmalarını yürütmektedir. Bu etki analiz çalışması kapsamda da, Avrupa Komisyonu, 24 Mart tarihinde, Türkiye-AB ticari ve ekonomik ilişkilerinin geleceği üzerine bir kamu istişare süreci başlattı. Kamu istişare mekanizması olarak adlandırılan bu süreç Türkiye'deki firmalar, sivil toplum örgütleri ve ilgili tüm paydaşların katkı sağlamalarına da imkân tanınıyor. Türk paydaşlara da açık olan bu istişare sürecinden elde edilen sonuçlar Türkiye-AB Gümrük Birliği'nin güncellenmesi sürecine ilişkin Avrupa Komisyonunca hazırlanan etki analizi çalışmasında değerlendirilecek. Bu rapor AB ve Türkiye arasında fiili müzakereler başlamadan önce Komisyonun oluşturacağı müzakere pozisyonunda kilit bir rol oynayacağı kuşkusuz. Şeffaflık ilkesi doğrultusunda, Avrupa Komisyonu bu kamu istişare sürecinden elde ettiği sonuçları değerlendiren bir raporu daha sonra yayımlayacağını açıkladı.
40'a yakın sorudan oluşan bu anket ile katılımcıların Türkiye ve AB'nin mevcut ticari ve ekonomik ilişkilerini değerlendirmeleri ve Gümrük Birliği'nin güncellenmesine ilişkin süreçte ele alınması gereken konulara ilişkin görüşlerini paylaşmaları isteniyor. Ankette bu genel değerlendirmelerin yanı sıra gümrük işlemleri, tarifeler, menşe kuralları, tarife dışı engeller, hizmet ticareti, yatırım, fikri mülkiyet hakları ve coğrafi işaretler, kamu alımları, rekabet politikası ve sürdürülebilir kalkınma gibi ticarete ilişkin birçok konuya yönelik sorular da yer alıyor. Tüm bunların yanı sıra, ankette tüketicilere ilişkin sorular da yöneltilerek, Türkiye ve AB arasında ticaretin daha fazla serbestleştirilmesinin tüketicilerin üzerinde nasıl bir etki yaratacağı konusu da dikkate alınıyor. Ankette ayrıca Gümrük Birliği'nin kapsamı ve çerçevesi gözden geçirilirken, KOBİ'lerin Türkiye-AB ticari ve ekonomik ilişkilerinde karşılaştıkların mevcut sorunları tespit edilmesi amaçlanıyor. Tüketiciler ve KOBİ'lere ilişkin yöneltilen sorularda, Avrupa Komisyonu, Türkiye ile ticari ilişkilerini geliştirme yollarını değerlendirirken tüketicilerin ve KOBİ'lerin çıkarlarına özen gösterdiği anlaşılıyor.
Avrupa Komisyonunun Türkiye-AB Gümrük Birliği'nin revizyonuna ilişkin başlattığı bu kamu istişare mekanizması Türkiye'nin sorunlarını dile getirmek için önemli bir fırsat teşkil ediyor. Bu nedenle başta Türk iş dünyası temsilcileri olmak üzere tüm ilgili paydaşların bu sürece katkıda bulunmaları önem arz ediyor.
9 Haziran 2016 tarihine kadar açık olan bu ankete buradan ulaşabilirsiniz.
