Komisyonun Mülteci Uzlaşısına ilişkin İkinci Raporu Yayımlandı
Avrupa Komisyonu, Türkiye-AB Mülteci Uzlaşısının uygulama aşamasına ilişkin ikinci değerlendirme raporunu 15 Haziran 2016 tarihinde yayımladı. Raporda uygulamada iyi oranda ilerleme olduğu kaydedilirken halen durumun kırılganlığını koruduğu belirtildi. Komisyona göre uzlaşının uygulamasına ilişkin en olumlu gelişme, Türkiye üzerinden düzensiz yollarla Yunanistan’a göçte gerçekleşen ciddi düşüş. Öte yandan rapora göre belirtilen dönemde AB hukukuna ve uluslararası hukuka uygun yerleştirme ve geri kabullerde de gözle görülür bir artış yaşandı. Komisyonun Birinci Başkan Yardımcısı Frans Timmermans, rapora ilişkin gerçekleştirdiği basın açıklamasında uzlaşının olumlu sonuçlar ortaya koymaya başladığının fakat, uzlaşının bütün unsurlarının uygulanması gerektiğinin altını çizdi.
Raporun, tarafların göç yönetimi alanındaki işbirliğine, vize serbestliği diyaloğuna ve katılım müzakerelerine ilişkin temel bazı noktalara dikkat çektiği görülüyor. İlk olarak raporda, Türkiye ile AB arasında düzensiz göçe ilişkin güncel veriler öne çıkıyor. Buna göre, geri kabul mekanizmasının uygulamaya koyulduğu tarihten bu yana Türkiye üzerinden Yunanistan’a Ege Denizi’nden düzensiz göçün, 1.740 göçmenden, Mayıs başından itibaren 47’ye düştüğü görülüyor. Öte yandan aynı şekilde uzlaşının uygulamaya koyulduğu 20 Mart 2016 tarihinden raporun yayımlandığı tarihe kadar 462 düzensiz göçmen Türkiye’ye iade edildi. Bilindiği üzere uzlaşı kapsamındaki geri kabul mekanizması, iade edilen her göçmen için Türkiye’deki kamplarda bulunan bir Suriyeli göçmenin AB’ye yerleştirilmesini öngörüyor. Raporda bu mekanizmanın işleyişine ilişkin veriler de yer alıyor ve toplam 511 Suriyelinin Türkiye’den AB’ye ulaştırıldığı belirtiliyor.
Türkiye ile AB arasında mülteci krizinin çözümüne ve işbirliğine ilişkin üzerinde anlaşılan konuların bir diğeri Türkiye’de Suriyelilere ve göç yönetimi kapasitesine destek amacıyla AB tarafından sağlanması öngörülen mali destekti. Hâlihazırda AB bütçesinden ayrılan 1 milyar avroluk tutarın 150 milyar avrosunun gıda, sağlık, eğitim ve barınmaya erişime yönelik dağıtıldığı raporda ifade ediliyor. Ayrıca 2016-2017 yılları için öngörülen 2 milyar avro da Üye Devletlerin sağlamakta olduğu belirtiliyor. Komisyon, 2016 yaz dönemi sonuna kadar 1 milyar avronun projelendirileceği yönünde açıklamada bulundu.
Son olarak raporda, Gümrük Birliği ve müzakere fasıllarına ilişkin çalışmaların sürdüğünün de altı çiziliyor. Bununla birlikte bir takım alanlarda ileri adımların gerekli olduğu, mevcut durumun yeterli olmadığı vurgulanıyor. Bu doğrultuda, Yunanistan’ın geri kabul mekanizmasının işleyişine ilişkin kapasitesini geliştirmesi; Üye Devletlerin ülkelerine yerleştirecekleri göçmen sayısını artırması; Türkiye’nin ise vize serbestliği yol haritası kapsamında karşılamakla yükümlü olduğu son kriterlerin öne sürdüğü reformları yerine getirmesi gerekiyor.