TÜRKİYE VE ABD ARASINDA OLASI BİR STA İÇİN ALT YAPI ÇALIŞMALARI BAŞLATILDI

Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, 16-17 Eylül 2013 tarihleri arasında ABD’ye gerçekleştirdiği resmi temaslarında, ABD Ticaret Temsilcisi Michael Froman ve ABD Ticaret Bakanı Penny Pritzker ile bir araya gelerek, Türkiye ve ABD arasında olası bir STA’nın ilk adımlarının atıldığını açıkladı. Çağlayan, genel olarak iki tarafın da beklentilerinin ön plana alındığı bir çalışma programı üzerinde uzlaşmaya gidildiği sinyalini verdi.

Ziyaret sırasında, olası bir STA’nın iki ülkeye etkilerinin incelenmesi için daha önce Mayıs 2013 tarihinde ABD Başkanı Barack Obama ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından oluşturulup karara bağlanan “Türkiye-ABD Yüksek Düzeyli Çalışma Komitesi’nin” alt yapı çalışmalarını içeren ilk toplantısı gerçekleştirildi. Toplantıda, yakın döneme ilişkin Komite’nin yol haritasının belirlenmesi üzerine karar alındığı açıklandı. Bakan Çağlayan gelişmeyi iki taraf için “tarihi bir gün” olarak nitelendirirken, oluşturulan Komite öncülüğünde değerlendirme sürecinin başlamasını memnuniyetle karşıladığını dile getirdi. Türkiye’nin beklentilerini ve çalışmalarını içeren bilgilerin de ABD Ticaret Temsilciliği’ne (USTR) sunulduğunu ifade etti.

Büyükelçilik Konutu’nda düzenlenen basın toplantısındaki konuşmasında Bakan Çağlayan, Türkiye’nin ABD ile olan ilişkileri ve son gelişmeler neticesinde ortaya çıkan ekonomik ilişkileri değerlendirdi. Bakan, ABD ve Türkiye’nin stratejik ortaklık kapsamında pekişen ilişkilerin yanı sıra, iki tarafın çıkarına olması gereken ticari ilişkilerin Türkiye açısından iyi bir tablo sergilemediğini belirtti. Özellikle ABD’ye ihracatta bulunan Türk firmalarına karşı uygulanan ve Türkiye’nin ihracatını etkileyen vergi sorunlarından duyduğu rahatsızlığı dile getirdi. Türk menşeli ürünlere 3’ü anti-damping, 2’si telafi edici vergi olmak üzere 5 adet uygulamanın varlığını ve son olarak Temmuz 2013 tarihinde başlatılan Türkiye’nin petrol boruları ihracatına karşı yeni bir anti-damping ve telafi edici vergi soruşturmasını eleştirdi. Dolayısıyla Türkiye olarak temel amaçlarının, ihracatı artırmak ve ekonomik ilişkilerin canlı tutulmasıyla yatırım imkânlarının geliştirilmesi olduğunu vurguladı. Bu beklentileri doğrulama adına geliştirilen 2009 tarihli Ekonomik Stratejik Ticaret İşbirliği Çerçeve Anlaşması (ESTİÇ) kapsamındaki düzenli toplantıların üçüncüsünün ilerleyen dönemde Washington’da yapılacağı bilgisini verdi. 

Halihazırda müzakereleri başlamış olan ABD-AB arasındaki Trans-Atlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı’nın (TTIP) Türkiye’ye etkilerinin ne olabileceği konusunda uzun zamandır süre gelen tartışmalara ilişkin olarak Çağlayan, TTIP’nin son haline göre Türkiye’ye olan etkilerinin değerlendirilebileceğini söyledi. Türkiye’nin “AB’nin üçüncü ülkelerle yaptığı anlaşmalara taraf olması” gerektiğinin altını çizerken, şu andaki durumun Türkiye’nin aleyhine işlediği yönündeki yorumlara destek verdi.

Türkiye’deki ihracat ve ithalat rakamlarına bakılırsa, Ekonomi Bakanlığı’nın verilerine göre, 2012 yılında bir önceki yıla göre ihracat yüzde 22,5 oranında artarak 5.6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2013 yılının ilk 7 ayında da ihracat yüzde 1,4 artarken, 3.4 milyar dolar civarında gözükmüştür. İthalat ise 2012 yılında yine bir önceki yıla göre yüzde 12 tutarında azalarak, toplamda 1.4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Yılın ilk 7 ayında yüzde 7,7 oranında artan ithalat, toplamda 8.1 milyar dolar seviyesinde olduğu açıklanmaktadır.