AVRUPA KONSEYİ PARLAMENTERLER MECLİSİ İSTANKÖY VE RODOS’TA TÜRK OKULLARININ YENİDEN AÇILMASINI TALEP ETTİ
Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) Daimi Komitesi, AKPM Hukuk İşleri ve İnsan Hakları Komitesi üyesi İsviçreli sosyalist Andreas Gross tarafından hazırlanan "Rodos ve İstanköy'ün Türk kültürel kökenine sahip yerleşiklerinin durumu" başlıklı raporu ve rapora ait karar tasarısını (1867/2011) görüşerek kabul etti. AKPM Daimi Komitesi'nde kabul edilen kararda AKPM, Yunan makamlarından Rodos ve İstanköy'de yaşayan Türk toplumunun sorunlarını çözmekle birlikte, Ulusal Azınlıkların Korunması için Çerçeve Sözleşme'yi de onaylamasını istedi.
Rodos ve İstanköy'de Türklerin, Oniki Ada’nın çok kültürlü toplum yapısına uyum gösterdikleri ifade edilen kararda, Türkçe'nin ve Türk kültürünün daha iyi öğrenilmesinin yalnızca adada yaşayan Türklerin değil, onların komşularının da çıkarına olacağı ifade edildi. Yunan makamlarının Türk dili ve kültürünün öğretileceği öğleden sonra derslerinin konulması konusunda hazır olduğunun belirtildiği kararda, Yunanistan’dan Türk okullarının yeniden açılması konusunu değerlendirmesi talep edildi. Kararda, Yunanistan'a "Türkçe konuşan vatandaşlar"a danışılarak, eğitim kurumları tarafından Türkçe derslerinin açılması konusunda tüm okul çocuklarının ailelerine yönelik bilgilendirme kampanyası başlatılması çağrısında da bulunuldu.
Söz konusu kararda, Yunan makamlarından, vakıfların yönetiminde şeffaflık ve hesap verilebilirlik ilkelerinin eksikliği, imam ve müftü seçimi konusundaki belirsiz durum ve Osmanlı döneminden kalma tarihi eserlerin restorasyonu konularına ağırlık vermesi istendi. AKPM’nin kararında, Rodos ve İstanköy'de bulunan iki Osmanlı vakfının yönetiminin şeffaf ve hesap verebilir hale getirilmesi çağrısı da yapılırken Oniki Ada’da yaşayan Türk toplumunun resmi kurumlar nezdinde temsilinin sağlanması da talep edildi.
Bilindiği üzere, Lozan Barış Antlaşması’nın imzalandığı 1923 yılında İstanköy ve Rodos’un da içinde bulunduğu Oniki Ada İtalyan egemenliği altında olduğundan burada bulunan Türk kökenli nüfus Lozan Antlaşması’nın azınlıklara ilişkin koruma hükümlerinden faydalanamamıştı. Oniki Ada 1947 yılında Yunanistan’a bağlanmış, Rodos ve İstanköy Yunan hâkimiyetine geçtikten sonra da bir süre faaliyetlerini sürdüren Türk okullarının tamamı 1974 yılındaki Kıbrıs Barış Harekatı’na misilleme olarak kapatılmıştı. Rodos ve İstanköy’de yaşayan yaklaşık beş bin Türk kökenli Yunan vatandaşının eğitim ve ibadet haklarının ihlali Uluslararası Af Örgütü’nün 2010 yılındaki raporunda da dile getirilmiş, Yunanistan’ın tutumu “Avrupa ve AB için bir utanç kaynağı” olarak nitelendirilmişti.